Khoá tu Mùa hè tại Chùa Linh Ứng tháng 7/2024

Ba ấn tượng sẽ còn mãi trong tôi

Tác giả: Minh Tuệ | thuctinh.vn

Đây là Khoá tu Mùa hè (KTMH) lần thứ 5 với chủ đề “Nâng bước vào đời” dành cho các bạn học sinh tuổi từ 7 đến 15 do Thầy Thích Thiện Chơn chủ trì tổ chức tại Chùa Linh Ứng (hay còn được gọi là Chùa Đò), ở vùng quê xã Quyết Thắng, huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.

Với tôi, đây là lần đầu tiên tham gia một khoá tu như vậy, khác với những khoá tu thiền theo phái Nam Tông với sự hướng dẫn của các Thiền Sư từ Myanmar. Nói khác ở đây không phải là về giáo pháp, nội dung giáo huấn, vì cốt tuỷ của Đạo Phật do Đức Thế Tôn truyền dạy thì không sai khác trong suốt hơn 25 thế kỷ rồi, các tông phái khác nhau của Đạo Phật cũng từ những cốt tuỷ giáo huấn đó mà mở rộng, giảng giải, làm rõ thêm, nên không thể khác nhau được. Điểm khác ở đây là đối tượng tham gia khoá tu. Trong KTMH này, đối tượng là các em nhỏ, thanh thiếu niên, trong độ tuổi đi học. Theo Thầy Thích Thiện Chơn, tu sinh ở tuổi này là “những con người dù chưa trưởng thành về hiểu biết, năng lực nhưng đã được hoặc phải tiếp cận, sử dụng những nội dung, thiết bị, hành trang cuộc sống của những người trưởng thành, như điện thoại thông minh, internet”, nên tâm trí bị ô nhiễm bởi những giá trị thấp kém, sai lệch một cách thụ động.

Tu sinh học Đệ Tử Quy (Ảnh của Ban tổ chức)

KTMH này thực sự là “lời giải” hoàn hảo cho vấn đề này – vấn để mà phụ huynh và xã hội đã và đang phải gượng ép chấp nhận như một xu hướng không thể tránh khỏi trong thời đại này. Đối với tôi, một người tham gia khoá tu vừa với vai trò của một tu sinh, vừa là tình nguyện viên (TNV), KTMH này có 3 điểm vô cùng ấn tượng và sẽ còn đọng lại mãi trong tôi.

Thứ nhất, tính thiết thực và logic rất cao trong tổng thể thiết kế chương trình và nội dung giảng dạy. KTMH được tổ chức trong 7 ngày, Thầy Thích Thiện Chơn gọi đó là “thực đơn 7 giá trị” cho 7 ngày hạnh phúc. Mỗi ngày được gắn với một giá trị cần thiết đối với mỗi một con người, gồm hiểu biết, yêu thương, nhận lỗi, thấu hiểu, vui vẻ, gieo hạt, và hạnh phúc, với logic nếu không có hiểu biết thì sẽ không biết yêu thương, biết nhận lỗi để trưởng thành, hay muốn có hạnh phúc – giá trị cuối cùng thì không thể thiếu sáu giá trị còn lại. Cốt lõi trong chương trình giáo huấn tu sinh của Thầy nằm ở chỗ xây dựng 3 gốc Nhân cách, Trí tuệ, và Lòng dũng cảm. Đây là 3 gốc không thể thiếu của mỗi con người không phân biệt tuổi tác, địa vị, công việc hay hoàn cảnh sống. Bất cứ ai muốn có hạnh phúc trọn vẹn, vững chắc đều cần không ngừng cố gắng vun trồng 3 gốc này. Bản chất của Nhân cách là đạo đức, Trí tuệ là sự hiểu biết, Lòng dũng cảm là sự nhẫn nại, tất cả đều là sự kết hợp của 7 giá trị. KTMH lấy Đệ Tử Quy làm thước đo để xây dựng 7 giá trị này thông qua giải nghĩa và trang bị cho tu sinh 7 năng lực tương ứng với 7 chương của Đệ Tử Quy gồm quan sát, biểu cảm, phân tích vấn đề, giải quyết vấn đề, làm việc, hoà hợp, và học thêm, đồng thời vun đắp tâm thái cần có cho mỗi cá nhân là biết ơn, xấu hổ, vui vẻ, và phụng sự. Những lời giảng giải, phân tích ý nghĩa của các giá trị, năng lực, tâm thái qua việc chia sẻ những câu chuyện, video vô cùng thiết thực, và từ chính kinh nghiệm cuộc sống sâu sắc của Thầy đã thực sự chạm đến trái tim của tu sinh, những giọt nước mắt đã rơi, tu sinh đã được trải nghiệm những giây phút thực sự lắng nghe con tim của chính mình, những khoảng lặng trên giảng đường khi cả Thầy và trò cùng biểu cảm sự thấu hiểu lẫn nhau.

Thứ hai, nghiêm khắc nhưng vẫn tinh tế trao gửi tình yêu thương để vun đắp sự trưởng thành của tu sinh bằng tâm từ bi. Xuyên suốt khoá tu, Thầy đã thực hiện rất nghiêm túc và nhất quán hình phạt với những lỗi vi phạm nội quy, để đảm bảo hiệu quả của khoá tu và từng bước rèn nhân cách cho tu sinh. Đây cũng chính là quan điểm chủ đạo của Đạo Phật, cho rằng thực hành giới luật (sila) là gốc, là nhân để đạt được định (samadhi) và tuệ (panna) (Tam Vô Lậu Học trong Đạo Phật). Trong những ngày đầu, nhiều tu sinh đã phải chịu hình phạt nghiêm khắc, như quỳ học thuộc các chương mục Đệ Tử Quy, đứng ăn trong khi các bạn đồng tu được ngồi,… Có tu sinh đã bật khóc vì sợ, tâm lý căng thẳng, và muốn bỏ về nhà. Tuy nhiên, vào những lúc không giảng bài, Thầy lại nhẹ nhàng, tinh tế đến nói chuyện, giải thích, và động viên các tu sinh bị phạt, để giúp các bạn hiểu hơn những giá trị và thực hành những năng lực trong chương trình khoá tu. Sự nghiêm khắc của Thầy ban đầu có thể bị cho là cứng nhắc, lạnh lùng, thiếu thấu hiểu, nhưng hiệu quả thực sự của phương pháp quản lý này rất to lớn, thể hiện rõ nhất ở sự tiến bộ và trưởng thành hơn của tu sinh. Đến hôm nay, ngày thứ 5 – Ngày Vui vẻ như đúng tên gọi của nó, đã không còn tu sinh đòi về nhà, đòi gọi điện cho bố mẹ đến thăm, khuôn mặt của tất cả tu sinh đều rất vui vẻ, thoải mái, chấp hành nội quy nghiêm chỉnh mỗi khi nhận thấy ánh mắt không lời của Thầy và ban tổ chức. Điều này cho thấy, Thầy đã có rất nhiều kinh nghiệm trong việc giảng dạy, chuyển hoá những tu sinh ở độ tuổi ‘trẻ trâu” với nhiều tập khí và thói quen xấu này và cũng vô cùng thấu hiểu tâm lý của các tu sinh.

Thầy ân cần thăm hỏi tu sinh (Ảnh của Ban tổ chức)

Cuối cùng, và cũng là trải nghiệm ấn tượng nhất với cá nhân tôi, đó là sự hiện hữu luôn luôn của tình cảm và không khí “gia đình” với hơn 400 thành viên – những con người hoàn toàn xa lạ, mới chỉ lần đầu gặp gỡ và cùng sinh hoạt trong khoá tu này. Chúng tôi, ngoài Thầy và tu sinh, còn có những người Bà ở độ tuổi 70, 80 với tính tình tươi trẻ hàng ngày đến chùa làm công quả để giúp đỡ khoá tu, những nam thanh nữ tú, đầu bếp nhiều kinh nghiệm hỗ trợ công tác ăn uống và hậu cần vòng ngoài của khoá tu, những người hàng xóm chân thành và luôn sẵn sàng tạm gác công việc để giúp đỡ khi cần, những “mạnh thường quân” huy động sự ủng hộ và cùng dường thực phẩm, vật dụng cho khoá tu, và sẽ rất thiếu sót nếu không kể đến những tình nguyện viên thực hiện vai trò chúng trưởng, chúng phó, tổ trưởng, tổ phó hỗ trợ tu sinh hiểu rõ và thực hành những lời giảng của Thầy, thuận lợi trong sinh hoạt, và tăng cường kết nối giữa tu sinh với nhau. Chúng tôi có nhiều sự khác biệt, nhưng cùng chia sẻ sự tương đồng trong tâm thái biết ơn, vui vẻ, phụng sự, mong muốn trao gửi tình yêu thương, gạt bỏ tạm thời cái bản ngã cứng đầu, những tham, sân, si trong cuộc sống để cùng chung tay lan toả những giá trị, bài học của Thầy đến với nhiều người hơn. Với tôi, trải nghiệm sinh hoạt trong một gia đình khổng lồ hạnh phúc này sẽ còn đọng lại mãi trong tâm trí; hình ảnh người Thầy trí tuệ và điềm đạm, những khuôn mặt tu sinh với biểu cảm vui, buồn hồn nhiên, tâm từ, bi của những con người phụng sự đại chúng sẽ là những khắc chạm không thể phai mờ. Ấn tượng này, hiểu biết này càng củng cố sự đúng đắn của tôi trong việc lựa chọn đi theo những giá trị mà Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã giác ngộ, thực chứng, và truyền dạy cho chúng sinh từ hơn 25 thế kỷ trước.

Rất nhiều hình ảnh, kỷ niệm, phút giây vui vẻ của KTMH Nâng bước vào đời vẫn đang được BTC ghi và lưu giữ lại trên Facebook https://web.facebook.com/profile.php?id=100093500580463

Chùa Linh Ứng (Chùa Đò) trên Google map: https://maps.app.goo.gl/qqPbg1NB7ieDuQTx8